Coraz bardziej popularna staje się dieta bezlaktozowa, wybierają ją osoby z nietolerancją laktozy lub alergią na laktozę, ale również osoby, które dbają o swój stan zdrowia. Dzisiaj odpowiemy na pytanie czy dieta bezlaktozowa jest zdrowsza niż dieta standardowa, czy warto ją stosować oraz kto powinien unikać laktozy.

Czym jest laktoza?

Laktoza zwana jest powszechnie cukrem mlecznym, a dokładnie dwucukrem złożonym z glukozy i galaktozy. Znajdziemy ją jedynie w mleku ssaków oraz produktach pochodnych. Nadaje mleku słodkawy smak i jest źródłem łatwo przyswajalnej energii. Wprowadzona do układu pokarmowego jest trawiona przez enzym, który nazywa się laktaza.

Czy laktoza jest szkodliwa?

Laktoza nie jestszkodliwa, o ile osoba, która ją spożywa jest w stanie ją strawić. Problem z trawieniem laktozy mają przede wszystkim osoby cierpiące na nietolerancję laktozy lub na alergię na laktozę. Nietolerancja laktozy może mieć podłoże genetyczne, może wynikać z braku laktazy, ale może również pojawić się przy chorobach autoimmunologicznych. Alergia na laktozę natomiast nie jest chorobą, może być wykryta za pomocą testów alergicznych i można starać się ją wyeliminować za pomocą odczulania. O nietolerancji glutenu oraz o alergii na gluten pisaliśmy w jednym z naszych wcześniejszych artykułów.

Dodatkowo należy wskazać, że działanie enzymu trawiącego cukier mleczny – laktazy, z wiekiem się zmniejsza. Może to prowadzić do tego, że osoby dorosłe i osoby starsze nie trawią mleka i jego produktów. Wszystko jest zależne od indywidualnych predyspozycji organizmu.

Objawy nieprawidłowego trawienia laktozy

Warto obserwować regularnie reakcję organizmu po spożyciu laktozy. Jeżeli pojawiają się wzdęcia, bóle brzucha, głośna praca układu pokarmowego, gazy, rozwolnienia lub biegunki to warto na jakiś czas odstawić produkty zawierające laktozę. Jeżeli nastąpi poprawa i powyższe objawy ustaną to możemy przypuszczać, że nasz organizm nie toleruje lub nie jest zdolny do strawienia cukru mlecznego. Wówczas zalecana jest dieta bezlaktozowa.

Jeżeli objawy nadal będą występowały po zjedzeniu posiłków składających się z nabiału, który nie zawiera laktozy, warto chwilowo odstawić cały nabiał, ponieważ może występować nietolerancja kazeiny – białka mlecznego. Jeżeli wówczas objawy ustąpią, zalecana jest dieta całkowicie pozbawiona nabiału. Aby upewnić się co nam dolega, czy jest to nietolerancja pokarmowa, alergia pokarmowa na laktozę lub na kazeinę, należy skontaktować się z lekarzem i wykonać zlecone przez niego badania.

Dla kogo dieta bezlaktozowa jest odpowiednia?

Dieta bezlaktozowa powinna być wybierana nie tylko przez osoby z nietolerancją laktozy i alergią na laktozę, ale również przez osoby starsze, dzieci, osoby z problemami jelitowymi osoby chorujące na choroby autoimmunologiczne, takie jak choroba Hashimoto, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, ale również osoby cierpiące na notoryczny stan zapalny o nieznanym źródle, osoby z zespołem jelita nadwrażliwego. W takiej sytuacji, warto wówczas przyjrzeć się też kazeinie. Jeżeli jesteś osobą, która dłuższy czas nie spożywała nabiału i wraca do tych produktów, to istnieje duże prawdopodobieństwo niestrawności laktozy.

Mleko źródłem wapnia

Przez wiele lat reklamy i kampanie społecznościowe zapewniały nas, że mleko krowie jest źródłem wapnia. Wystarczy przyjrzeć się rozpisce wartości odżywczych na kartonie mleka, na próżno szukać tam wapnia. W procesie przetwarzania zostają tam jedynie niewielkie ilości tego pierwiastka. Stąd zalecenia w stosunku spożycia przez dzieci produktów mlecznych już mocno się zmniejszają, ponieważ ich zdrowy kościec nie jest wynikiem spożycia mleka i jego pochodnych.

Czy nabiał jest szkodliwy?

Prawdą jest, że jesteśmy jedynymi ssakami, które spożywają obce mleko. Mleko z definicji jest pierwszym pokarmem dla ssaka, które produkowane jest zaraz po porodzie. Mleka na sklepowych regałach różnią się zawartością tłuszczu. Samo mleko może być produktem lub półproduktem do dalszych przetworów, do których zaliczamy: jogurty, kefiry, maślanki, twarogi, sery.

Nabiał nie jest szkodliwy dla osób, których organizmy prawidłowo trawią kazeinę. Jeśli natomiast pewne organizmy nie tolerują kazeiny, wówczas należy odstawić nabiał, bowiem tego białka nie da się wyeliminować z produktów mlecznych. W takiej sytuacji możliwe jest uzupełnianie białka za pomocą białka roślinnego, np. mleka kokosowego, ryżowego, owsianego, migdałowego.

Czy to oznacza, że lepiej na wszelki wypadek wyeliminować nabiał, gdyż nie jest on nam potrzebny? Niekoniecznie, gdyż nabiał ma właściwości probiotyczne, ale o tym napiszemy w części II artykułu.

Dieta powinna być zróżnicowana, bogata w składniki odżywcze. Nabiał może być dodatkiem do diety, jeśli nie powoduje pogorszenia stanu naszego zdrowia oraz pogorszenia samopoczucia. Warto wsłuchać się w potrzeby swojego organizmu, wybrać dietę, na której czujemy się najlepiej.